Lesmodules

Op deze pagina vind je het onderwijsmateriaal voor meerdere lessen. Samenhangend en met een logische volgorde. Deze lesmodules of lessenreeksen behandelen specifieke thema’s die passen binnen het burgerschapsonderwijs.

Lesmodule:
Israël Palestina

Lessenreeks:
Vragen staat vrij

Lessenreeks:
Bewust (niet) vrij zijn

Deze lesmodule bevat drie lessen die gaan over verschillende aspecten van de kwestie Israël Palestina: De historie en ontwikkeling, onderzoek en de omgang van de media. Voor deze lesmodule is samengewerkt met The Rights Forum.

Details

In deze lesmodule:

Hoofdstuk 1 – Israël Palestina, wat er gebeurde
Hoofdstuk 2 – Onderzoek doen
Hoofdstuk 3 – Het journaal

Doelgroep: Havo/vwo bovenbouw, mbo niveau 4

Benodigdheden: Pen en papier

Een aantal leerdoelen:

De leerling kan op chronologische volgorde beknopt vertellen wat de kwestie Israël Palestina inhoudt.
De leerling kan met behulp van vragen de situatie van Internationaal recht met betrekking tot Israël Palestina expliciteren.
De leerling kan met behulp van de fasen van ethische reflectie komen tot een situatie van vrede voor Israël Palestina.
De leerling kan een eigen standpunt in eigen bewoording onderbouwen met minstens één argument.
De leerling kan in eigen woorden uitleggen hoe het komt dat een kijker niet naar objectief/betrouwbaar nieuws kan kijken als het gaat over de kwestie Israël Palestina.
De leerling kan reflecteren op de rol van publiek, verslaggever of nieuwslezer in de kwestie Israël Palestina.

Deze lessenreeks van drie lessen gaat over het checken van bronnen, de waarde van nieuwsberichten en posts op (social) media en het leren stellen van goede vragen. Hier wordt tevens in een opdracht op gereflecteerd. De lessen kunnen onafhankelijk van elkaar aangeboden worden.

Details

Doelgroep: VO leerjaar 1 t/m 6

Tijd: Les 1 en 2: 50 minuten, les 3: 20-30 min.

Nodig: Een pen en aantekeningenpapier

Leerdoelen:

De leerling kan beoordelen of een bron betrouwbaar is.
De leerling kan vragen stellen waarmee je meer inzicht krijgt in de context van een verhaal.

Deze lessenreeks van twee lessen gaat over vrijheid. Vrijheid van mensen en vrijheid met betrekking tot media. Wat is het verschil in voorzieningen tussen platte land en stad? Hoe is het om ineens een nieuwe klasgenoot uit een ander gebied te hebben? En wat is de rol van de media ten opzichte van vrijheid? Wat helpt je om veilig uit te kunnen gaan van informatie?

Details

Doelgroep: Voortgezet onderwijs, vmbo 3 en 4

Tijd: 50 – 60 minuten

Nodig: n.v.t.

Leerdoelen:

De leerling kan het verschil aanduiden tussen vrijheid en kansen.
De leerling kan een bron beoordelen op betrouwbaarheid aan de hand van verschillende vragen.
De leerling kan voor zichzelf uitleggen wat de waarde is van stemrecht.

Lesmodule:
Israël Palestina

Details

In deze lesmodule:

Hoofdstuk 1 – Israël Palestina, wat er gebeurde
Hoofdstuk 2 – Onderzoek doen
Hoofdstuk 3 – Het journaal

Doelgroep: Havo/vwo bovenbouw, mbo niveau 4

Benodigdheden: Pen en papier

Een aantal leerdoelen:

De leerling kan op chronologische volgorde beknopt vertellen wat de kwestie Israël Palestina inhoudt.
De leerling kan met behulp van vragen de situatie van Internationaal recht met betrekking tot Israël Palestina expliciteren.
De leerling kan met behulp van de fasen van ethische reflectie komen tot een situatie van vrede voor Israël Palestina.
De leerling kan een eigen standpunt in eigen bewoording onderbouwen met minstens één argument.
De leerling kan in eigen woorden uitleggen hoe het komt dat een kijker niet naar objectief/betrouwbaar nieuws kan kijken als het gaat over de kwestie Israël Palestina.
De leerling kan reflecteren op de rol van publiek, verslaggever of nieuwslezer in de kwestie Israël Palestina.

Lessenreeks:
Vragen staat vrij

Lessenreeks:
Bewust (niet) vrij zijn

Lessenreeks: Bewust leren over vrijheid, gelijkheid en solidariteit

Lessenreeks: Bewust helpen om iemands probleem op te lossen

Lessenreeks Bewust de democratische rechtsstaat bekijken vanuit status, activiteit en lidmaatschap

Deze lessenreeks bevat twee lessen. Les 1 gaat over het leren over de basiswaarden Vrijheid, Gelijkheid en Solidariteit. Het zijn belangrijke basiswaarden binnen burgerschap. Les 2 brengt de leerlingen naar de praktijk: de leerlingen moeten buiten het lokaal contact zoeken met een organisatie en daar de basiswaarden verder onderzoeken.

Details

Doelgroep: Voortgezet onderwijs, onderbouw

Tijd: 50 – 60 minuten

Nodig: Mobiele telefoons, aantekeningenpapier en pen en/of laptops

Leerdoelen:

De leerling kan met anderen bespreken wat zijn/haar/hun mening of beleving is bij de betekenis van de basiswaarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit.
De leerling kan in samenwerking met medeleerlingen op onderzoek uitgaan om te ontdekken hoe organisaties in de praktijk omgaan met de basiswaarden.

Deze lessenreeks van zeven lessen gaat in op het oplossen van iemands (maatschappelijke) probleem. Daarbij worden dingen behandeld die kunnen helpen, zoals onderzoeken, luisteren, vragen stellen en samenwerken.

Details

Doelgroep: Voortgezet onderwijs alle klassen

Tijd: 7 lessen van 50 – 60 minuten

Nodig: Zie de lessen

Leerdoelen:

De leerling kan in eigen woorden vertellen wat een maatschappelijk vraagstuk met hem/haar/hen doet.
De leerling kan vragen stellen die de context van een probleemsituatie verhelderen.
De leerling kan een praktische maatschappelijk toepasbare oplossing bieden voor het probleem.
De leerling kan in eigen woorden vertellen wat een goede bedoeling van iemand/een organisatie met hem/haar/hen doet.
De leerling kan contact maken met vreemde mensen en hen uit nieuwsgierigheid vragen wat hen beweegt.

Deze lessenreeks gaat in op de democratische rechtsstaat, bekeken vanuit de belevingswerelden: Status, activiteit en lidmaatschap. Bij elke belevingswereld hoort een opdracht waarbij leerlingen een betekenisvolle ontdekkingstocht aangaan.

Details

Doelgroep: Voortgezet onderwijs, alle klassen

Tijd: 50 – 60 minuten

Nodig: Zie de activiteiten

Leerdoelen:

De leerling kan binnen het school aangeven welke rechten ze herkennen.
De leerling kan een eigen uiting geven aan rechten die de leerling heeft.
De leerling kan zich kwetsbaar opstellen t.o.v. de klasgenoten m.b.v. zinnen die evt. persoonlijk herkenbaar zijn.

Bewust leren over vrijheid, gelijkheid en solidariteit

Lesmodule Bewust helpen om iemands probleem op te lossen

Deze lesmodule van zeven lessen gaat in op het oplossen van iemands (maatschappelijke) probleem. Daarbij worden dingen behandeld die kunnen helpen, zoals onderzoeken, luisteren, vragen stellen en samenwerken.

Lessenreeks Bewust de democratische rechtsstaat bekijken vanuit status, activiteit en lidmaatschap

Lessenreeks Debatteren in je eigen Tweede Kamer

Lessenreeks Bewust elkaar sterker maken

Lessenreeks Erbij horen en anders zijn tegelijk

Debatteren kan voor Tweede Kamerleden een moeilijke opgave zijn. wat kunnen leerlingen daarvan leren? En welke tips kunnen ze meegeven? In deze lessenreeks met twee activiteiten worden de leerlingen zich bewust van uitdagende gesprekken en kunnen ze het vervolgens beter doen.

Details

Doelgroep: VO, MBO

Tijd: 100 minuten / 2x lessen van 50 minuten

Nodig: Spullen om aantekeningen te maken: een laptop of pen en papier

Leerdoelen:

De leerling kan in eigen woorden verklaren hoe het komt dat er soms niet op een respectvolle manier met elkaar wordt gedebatteerd.
De leerling kan uitleggen hoe je respectvol naar elkaar kunt zijn tijdens een debat.
De leerling kan met behulp van specifieke debatregels een debat voeren naar aanleiding van een gebeurtenis of onderwerp.

Deze lessenreeks bevat twee lessen over het bewust worden van een veilige omgeving en interactie. De leerlingen leren zichzelf kwetsbaar op te stellen en zich te kunnen presenteren in de groep. Ook leren ze open te staan voor elkaar en elkaars verhaal te kunnen horen.

Details

Doelgroep: VO, MBO

Tijd: Les 1: 50 – 60 minuten. Les 2: 50 – 60 minuten

Nodig: Les 1: Eén begeleider per vijf of zes leerlingen
Les 2: Een praatstok (zelfgemaakt. Alternatieve opties: een bal of een ander voorwerp dat makkelijk en zichtbaar vastgehouden en doorgegeven kan worden)

Leerdoelen:

De leerling kan een stap naar voren doen wanneer een persoonlijke situatie op hem/haar van toepassing is.
De leerling kan benoemen wat hij/zij gemeen heeft met iemand anders en waarin de persoon van anderen verschilt;
De leerling kan aangeven wat hij/zij wil of wenst m.b.t. afspraken met elkaar in de groep.
De leerling kan bewust en vrij uitspreken wat hij/zij echt wil zeggen;
De leerling kan met een open houding en aandacht luisteren naar een verhaal van een groepslid.

Deze lessenreeks bevat twee lessen die gaan over de behoefte om erbij te horen en tegelijk je eigen identiteit te kunnen ontwikkelen. De lessenreeks past in de levensfase van jongeren op de middelbare school, en leert hen zich bewust te worden van wie ze zijn en wat hun behoeften zijn in de groep.

Details

Doelgroep: Vwo 3, havo/vwo bovenbouw, MBO niveau 4

Tijd: 50 – 60 minuten

Nodig: Vragenlijst (zie bijlage 1, eveneens aanwezig in deze lesbrief)

Leerdoelen:

De leerling kan met behulp van eens/oneens aangeven hoe hij/zij zich verhoudt tot het koopgedrag van iemand anders.
De leerling kan zijn/haar eigen koopgedrag vergelijken met het koopgedrag van iemand anders.
Gevoelens en gedachten koppelen aan een gebeurtenis met betrekking tot koopgedrag.
Eigen gevoelens en gedachten veranderen in iets wenselijks ten opzichte van diezelfde gebeurtenis (op een ander moment).
Leerdoelen:
- De verschillen en overeenkomsten tussen mensen verklaren met betrekking tot de keuzes die deze mensen maken om erbij te horen.
- De leerling kan voor zichzelf met behulp van stellingen nagaan wat het voor hem/haar betekent om binnen een groep erbij te horen.

Lessenreeks Debatteren in je eigen Tweede Kamer

Lessenreeks Bewust elkaar sterker maken

Lessenreeks Erbij horen en anders zijn tegelijk

Lessenreeks Conflict

Lessenreeks Loonkloof

Deze lesmodule bevat drie lessen met theorie, opdrachten en veel vragen die in tweetallen, groepjes of klassikaal behandeld kunnen worden. De lesmodule gaat niet alleen over conflict, maar ook over de verschillende behoeftes die daarbij omhoog kunnen komen. Ook het ethische aspect komt aan bod: Is conflict altijd slecht en wat leer je van een conflict?

Details

Doelgroep: VO, MBO

Tijd: 50 – 60 minuten

Nodig: Notitieblaadjes: twee kleuren (liever geen groen en rood);
Pennen
Voldoende ruimte aan de muur / op het bord voor de notitieblaadjes.

Leerdoelen:

De leerling kan uitleggen wat een conflict of conflictsituatie is.
De leerling kan benoemen welke behoeften iemand in een normale situatie heeft.
De leerling kan benoemen welke behoeften iemand mist in een conflict- of oorlogssituatie.
De leerling kan aantonen wat hij / zij voor iemand wenst om die behoefte wel te hebben.
De leerling kan benoemen welke behoeften iemand in een normale situatie heeft.
De leerling kan benoemen welke behoeften iemand mist in een conflict- of oorlogssituatie.
De leerling kan benoemen welke behoeften iemand mist in een conflict- of oorlogssituatie.
De leerling kan aantonen wat hij / zij voor iemand wenst om die behoefte wel te hebben.

Deze lessenreeks bevat twee lessen die de loonkloof tussen verschillende mensen behandelt. Met theorie, opdrachten en klassikale vragen worden de leerlingen zich meer bewust van ongelijkheid, totstandkoming en instandhouding van de loonkloof.

Details

Doelgroep: VO, MBO

Tijd: 50 – 60 minuten

Nodig: Notitieblaadjes: twee kleuren (liever geen groen en rood);
Pennen
Voldoende ruimte aan de muur / op het bord voor de notitieblaadjes.

Leerdoelen:

De leerling kan in eigen woorden uitleggen wat de loonkloof is.
De leerling kan verschillende bevolkingsgroepen benoemen waarin ongelijke salarissen tot uiting komen.
De leerling kan met behulp van een schema aangeven dat de loonkloof een maatschappelijk probleem is.
De leerling kan in eigen woorden uitleggen wat zijn / haar mening is met betrekking tot de loonkloof.
De leerling kan het aangeven wanneer er sprake is van een ongelijke beloning.
De leerling kan eigen ideeën aandragen voor het dichten van de loonkloof en het creëren van meer gelijkwaardigheid.
De leerling kan bewust nadenken over het effect van macht op anderen.
De leerling kan uitleggen wat het effect is tussen macht en beloning bij vrouwen en bij mannen.
De leerling kan uitleggen wat het verschil is tussen het verspreiden van macht over meerdere groepen ten opzichte van macht bij één persoon
De leerling kan beslissingen aandragen met betrekking tot de manier waarop geld (en dus macht) eerlijk verdeeld moet worden.

Lesmodules

Lesmodule: Israël Palestina

Lessenreeks:Vragen staat vrij

Lessenreeks:Bewust (niet) vrij zijn

Lesmodule: Israël Palestina

Lessenreeks:Vragen staat vrij

Lessenreeks:Bewust (niet) vrij zijn

Lessenreeks: Bewust leren over vrijheid, gelijkheid en solidariteit

Lessenreeks: Bewust helpen om iemands probleem op te lossen

Lessenreeks Bewust de democratische rechtsstaat bekijken vanuit status, activiteit en lidmaatschap

Bewust leren over vrijheid, gelijkheid en solidariteit

Lesmodule Bewust helpen om iemands probleem op te lossen

Lessenreeks Bewust de democratische rechtsstaat bekijken vanuit status, activiteit en lidmaatschap

Lessenreeks Debatteren in je eigen Tweede Kamer

Lessenreeks Bewust elkaar sterker maken

Lessenreeks Erbij horen en anders zijn tegelijk

Lessenreeks Debatteren in je eigen Tweede Kamer

Lessenreeks Bewust elkaar sterker maken

Lessenreeks Erbij horen en anders zijn tegelijk

Lessenreeks Conflict

Lessenreeks Loonkloof

Lesmodule Loonkloof

Lessenreeks Conflict

Lesmodule:
Israël Palestina

Lessenreeks:
Vragen staat vrij

Lessenreeks:
Bewust (niet) vrij zijn

Lesmodule:
Israël Palestina

Lessenreeks:
Vragen staat vrij

Lessenreeks:
Bewust (niet) vrij zijn